ვისაც საშუალება ჰქონდა, სამშობლოში გასინჯა ეროვნული იტალიური სამზარეულოს კერძები: რომში, ნეაპოლში, ბოლონიაში და სხვა ქალაქებში, დაადასტურებენ: ეს სრულიად განსაკუთრებული ამბავია.
იტალიური სამზარეულოს დამახასიათებელი ნიშნები აიხსნება ადგილობრივი კლიმატით და იმ პროდუქტებით, რომლებიც ფართოდ გავრცელდა კონკრეტულ რეგიონში. იტალიის თითოეული რეგიონი გამოირჩევა სპეციალური რეცეპტებით. ეს ორმაგად საინტერესოს ხდის იტალიური საკვების შესწავლას. გაიცანით იტალიის 10 ეროვნული კერძი, რომელიც ტურისტებმა აუცილებლად უნდა გასინჯონ.
მინესტრონი
პოპულარული რწმენის საწინააღმდეგოდ, იტალიური სამზარეულო შორს არის ისეთი საკვებით, როგორიცაა პიცა ან სპაგეტი. იტალიაში დიდი პოპულარობით სარგებლობს სუპები: ბურიდა (ზღვის პროდუქტებით), ჯინესტრატა (კვერცხის გულით და თეთრი ღვინით), minestra di noci (ნიგვზისა და თხილის პიურესთან ერთად) და სხვა. მაგრამ პირველ რიგში, თქვენ უნდა სცადოთ მინესტრონი – ტრადიციული ბოსტნეულის წვნიანი, რომელიც გახდა ეროვნული იტალიური სამზარეულოს მახასიათებლების განსახიერება.
თავდაპირველად, იტალიაში მინესტრონს ამზადებდნენ დარჩენილი ძირითადი კერძების ან იაფი ბოსტნეულისგან. და მიუხედავად იმისა, რომ დღეს ნაციონალურ სამზარეულოში საკვებისადმი ასეთი მიდგომის კვალი არ არის, როგორც ბევრ სხვა იტალიურ რეცეპტში, იგი ითვალისწინებს უნარს “აურიოს ყველაფერი, რაც ხელმისაწვდომია”, ისე, რომ ღვთიური გემრიელი აღმოჩნდეს.
მინესტრონის ძირითადი კომპონენტებია ხორცის ბულიონი და ახალი ბოსტნეული, რომელთაგან შეიძლება იყოს იმდენი, რამდენიც გსურთ, სეზონის მიხედვით. ამიტომ, კერძის კონსისტენცია მერყეობს თხევადიდან წარმოუდგენლად სქელამდე. იტალიური სამზარეულოს ზოგიერთ ეროვნულ რეცეპტში მინესტრონი ავსებს ბრინჯით, მაკარონითა და პესტოს სოუსით. სანამ წვნიანს მიირთმევთ, თასებში დაამატეთ გახეხილი პარმეზანი და ახალი დაჭრილი მწვანილი.
კარპაჩო
შეუძლებელია წარმოიდგინო საკვები პროდუქტების ჩამონათვალი, რომლებიც უნდა გასინჯო იტალიაში კარპაჩოს გარეშე – თხლად დაჭრილი ხორცი ან თევზი, სოუსით შეზავებული მაიონეზის, ზეითუნის ზეთის, ძმრის და ლიმონის წვენის დამატებით.
მიუხედავად იმისა, რომ ამ კერძის რეცეპტი შედარებით ცოტა ხნის წინ გამოჩნდა იტალიაში, დღეს ის შედის ეროვნული სამზარეულოს ყველა რესტორნის მენიუში. მის მოსამზადებლად ყველაზე ხშირად იღებთ უმი საქონლის ფილე, რომელიც ადრე მოთავსებულია საყინულეში. იტალიაში ასევე შეგიძლიათ სცადოთ კერძის ვარიაციები, რომლებშიც ძროხის ხორცს ანაცვლებენ ძროხის, თინუსის, ორაგულის, ზღვის ბასი, რვაფეხა ან შებოლილი იხვი.
იტალიური სამზარეულოს ტრადიციების მიხედვით, მირთმევის წინ კარპაჩოს ასხამენ ყველის თხელი ნაჭრებით და ამშვენებს ახალი მწვანილით. საინტერესოა კარპაჩოს გასინჯვა იტალიური ღვინით. მაგალითად, სომელიეები ვურჩევთ მდიდარ წითელ ღვინოებს ხახვისთვის, ხოლო ვარდის ღვინოს სამხრეთ იტალიიდან ტუნასთვის.
ტორტელინი
იტალიის ეროვნული კერძების სია გრძელდება ტორელინით – მაკარონის სახეობა, რომელიც გარეგნულად ახლოსაა ისეთ ნაცნობ საკვებთან, როგორიც არის პელმენი.
იტალიაში ტორტელინს ამზადებენ უფუარი უმარილო ცომისგან და მიირთმევენ ცალკე კერძად (სურნელოვანი სოკოთი, ნაღების ან ბოლონეზის სოუსით) ან უმატებენ ბულიონებს, სუპებსა და სალათებს. ტორტელინისთვის ყველაზე გავრცელებული შიგთავსებია ხორცი, ლორი ან ყველი. შედეგი არის ძალიან დამაკმაყოფილებელი და გემრიელი კერძი.
არ გამოტოვოთ შესაძლებლობა, გასინჯოთ ამ ტრადიციული იტალიური კერძის სხვა ვარიაციები. მაგალითად, ტორტელეტი (ისინი ზომით გაცილებით მცირეა) და ტორტელი (ეს, პირიქით, უფრო დიდია). ცომს ორიგინალური ფერის მისაცემად მას ხანდახან უმატებენ ისპანახს ან პომიდორს: პირველ შემთხვევაში ტორელინი მწვანე იქნება, მეორეში კი წითელი.
გნოკი
ნიოკი საკმაოდ მარტივი იტალიური საკვებია, რომელიც, მიუხედავად ამისა, ეროვნული ადგილობრივი სამზარეულოს ერთ-ერთ ღირსეულ ნიმუშად ითვლება. ეს კერძი პელმენის სახეობაა, რომლის მოსამზადებლად მზარეულები იღებენ ფქვილს, კვერცხს, სემოლინას ან სიმინდის მარცვლებს და კარტოფილს.
ცომისგან წარმოქმნილ პატარა ნაჭრებს აძლევენ ოვალურ ფორმას, შემდეგ ჩაყრიან მდუღარე მარილიან წყალში და ადუღებენ სანელებლებთან ერთად. მიირთვით გარნირად, მაგრამ უმჯობესია, ცალკე კერძად სცადოთ ნიოკი, სქელი, არომატული სოუსით. განსაკუთრებით პოპულარულია ნიოკი თევზით და ზღვის პროდუქტებით (კრევეტები, ორაგული, კიბორჩხალა, ბასი, ფონგოლე) – ეს გემოვნების ნამდვილი შედევრია!
ასევე არსებობს ამ ეროვნული იტალიური კერძის მრავალი ორიგინალური ვარიაცია. მაგალითად, რომისა და იტალიის სხვა ქალაქების რესტორნებში შეგიძლიათ სცადოთ გნოკი ლიმონის რიკოტათ ან გორგონზოლათი, გოგრის ნიოკი ბეკონით და სავოის კომბოსტო ნაღებში, და კიდევ გნოკი წაბლით – ასეთი ტრადიციული იტალიური სამზარეულო ნამდვილად არ დაგტოვებთ გულგრილს.
რიზოტო
თუ გსურთ გასინჯოთ საუკეთესო იტალიური კერძები, ნუ უგულებელყოფთ რიზოტოს – საჭმელს, რომელიც ქვეყნის ერთ-ერთ კულინარიულ სიმბოლოდ იქცა. მისი მომზადების საფუძველს წარმოადგენს სპეციალური ჯიშის მოკლემარცვლოვანი ბრინჯი, რომელიც ჯერ შემწვარი, შემდეგ კი ჩაშუშულია. როდესაც კერძი თითქმის მზად იქნება, მას ემატება ზღვის პროდუქტები, დაფქული ხორცი, ბოსტნეული ან სოკო – იმისდა მიხედვით, თუ რისი მიღება სურს შეფს საბოლოოდ.
იტალიის ბევრი რესტორანი და კაფე გვთავაზობს მენიუს სხვადასხვა, ზოგჯერ ძალიან მოულოდნელი, რიზოტოს სახეობებით: ბადრიჯანი, კრევეტები, ბეკონი და ვაშლი, კენკრა და ხახვი, თეთრი ტრიუფელი, ყველი და მწვანე ასპარაგუსი და თუნდაც კუბოს მელანი. ერთი სიტყვით, ეს არის ეროვნული კერძი, რომელიც აუცილებლად უნდა გასინჯოთ იტალიაში მოგზაურობისას.
პიცა
ტრადიციული იტალიური კერძების წარმოდგენა პიცის გარეშე შეუძლებელია. ისინი უბრალოდ აღმერთებენ ამ საჭმელს აქ, რის გამოც ყოველ ნაბიჯზე სიტყვასიტყვით შეგიძლიათ ნახოთ ამა თუ იმ პიცერიის ნიშანი. არის იტალიური სასადილოები, სადაც მენიუ მთლიანად სხვადასხვა სახის პიცისგან შედგება. ზოგიერთ დაწესებულებაში კი შეგიძლიათ საკუთარი თვალით ნახოთ სამზარეულოში მისი მომზადების პროცესი.
ტრადიციის მიხედვით, პიცის ცომს თითქმის ერთი დღე (დაახლოებით 18 საათი) ტოვებენ „მომწიფებისთვის“. შევსებისთვის შეირჩევა მხოლოდ უახლესი პროდუქტები. პიცა მზადდება შეშის ღუმელში, რომელიც ინარჩუნებს ყველა ინგრედიენტის გემოს და არომატს, თავად კერძი კი ღვთაებრივი გამოდის – შეგიძლიათ სცადოთ და თავად დარწმუნდეთ!
ლაზანია
ლაზანია ერთ-ერთი ყველაზე პოპულარული და ცნობილი იტალიური კერძია, რომლის გამოც ყველა ტურისტი ცდილობს. ეს არის მრავალშრიანი კასეროლი, რომელშიც ცომის ფურცლები მონაცვლეობს ხორცის, სოკოს ან ბოსტნეულის შიგთავსით და უხვად არის არომატიზებული სქელი, არომატული სოუსით. კერძის სავალდებულო ინგრედიენტია ყველი: რიკოტა, პარმეზანი, გორგონზოლა ან მოცარელა.
ლაზანია არის ის, რისი გასინჯვაც ღირს იტალიაში: მსოფლიოს არცერთ სხვა სამზარეულოში არ ამზადებენ მას ასე გამომგონებლად და ფანტასტიურად გემრიელად. ხორცის კლასიკური ვერსიის გარდა, ბევრ დაწესებულებაში ასევე შეგიძლიათ შეუკვეთოთ ვეგეტარიანული ლაზანია – ის ისეთივე გემრიელია, როგორც მისი ხორცის ანალოგი.
ტრიპა
ვისაც სურს გასინჯოს იტალიური სამზარეულოს საუკეთესო და პოპულარული კერძები, უნდა გამოიყენოს შანსი და შეუკვეთოს საჭმელი ძალიან კონკრეტული სახელით. Რომელი? რა თქმა უნდა, ტრიპა!
ტრიპა მზადდება ტრიპისგან, ძროხის ძროხისგან – ანუ ძროხის კუჭის წინა ნაწილიდან, რომელსაც წინასწარ ასველებენ, რეცხავენ და ნაჭრებად ჭრიან. შემდეგ მოხარშული, შემწვარი და ჩაშუშული ღვინის, ბოსტნეულის ან ხორცის სოუსით, მარილითა და პილპილით. მიირთვით გახეხილ ყველთან ერთად, ზოგჯერ პიტნის დამატება.
თავდაპირველად იტალიაში ეს საკვები ღარიბების კერძი იყო. ეს მდგომარეობა თითქმის მე-20 საუკუნის შუა ხანებამდე გაგრძელდა. დღეს trippa ითვლება დელიკატესად და არის მრავალი რესტორნის მენიუში, რომლებიც ემსახურებიან ეროვნულ იტალიურ სამზარეულოს.
ისინი ამბობენ, რომ ტრიპა ერთ-ერთია იმ ტრადიციული იტალიური კერძებიდან, რომელიც არც თუ ისე შესაფერისია ტურისტის “არაჩვეულებრივი” კუჭისთვის. თუმცა, ხანგრძლივი თერმული დამუშავების წყალობით, საკვები საკმაოდ ნაზი, მსუბუქი და წარმოუდგენლად გემრიელი გამოდის.
გელატო
ჯელატო არის ეროვნული იტალიური დელიკატესი, რომელიც მზადდება რძის, ნაღებისა და შაქრისგან. იგი შეიცავს თხილს, ახალ ხილს და კენკრას, ხილის სოუსს, ყავას, კაკაოს და შოკოლადს, დაშაქრულ ხილს, თაფლს, კარამელს და ლიქიორს. მთელ მსოფლიოში ასეთი საკვები ნაყინის სახეობად ითვლება, მაგრამ მისგან განსხვავდება რძის ცხიმის დაბალი შემცველობით და წარმოების ტექნოლოგიით.
ნამდვილი გელატოსთვის გამოიყენება მხოლოდ ბუნებრივი ინგრედიენტები. დესერტი შეიძლება შეიცავდეს ემულგატორები და სტაბილიზატორები, მაგრამ მინიმალური რაოდენობით. ზოგადად გელატოს ამზადებენ სპეციალურ საკონდიტრო მაღაზიებში – გელატერიებში, სადაც ოსტატი თითოეულ დესერტს ხელით ქმნის და მომზადებისთანავე მიირთმევს.
იტალიის საუკეთესო გელატერიები გთავაზობთ ამ ეროვნული დელიკატესის მათი ექსკლუზიური ვერსიების გასინჯვას. მაგალითად, სან კრისპინო რომში იყენებს Rhum Clement ვისკის და შოკოლადს, Clement რომს და კაკაოს დესერტებისთვის. და ეს მაგალითი მხოლოდ ერთია იმ მრავალი დახვეწილობისგან, რაც გელატოს უგემრიელესი დესერტების შექმნის ეროვნული იტალიური ხელოვნების მწვერვალად აქცევს.
ტირამისუ
ტირამისუს შესავალი თითქმის არ სჭირდება. ამ ტრადიციული იტალიური დესერტის მოსამზადებლად საჭიროა ძალიან ცოტა ინგრედიენტები: სავოიარდის ნამცხვრები, ყველი მასკარპონე, ახლად მოხარშული ყავა, კვერცხი და შაქარი, ასევე კაკაო ან შოკოლადის ჩიფსები მოსასხურებლად.
რეცეპტის არსებობის მრავალი წლის განმავლობაში, სხვადასხვა ვარიაციები გამოჩნდა ეროვნული იტალიური სამზარეულოს კოლექციაში. შეგიძლიათ სცადოთ ტირამისუ მარწყვის და სხვა კენკრის, ლიქიორის ან კონიაკის დამატებით. ამ დესერტის ყველაზე ნაზი, დახვეწილი გემო უცვლელი რჩება, რომელიც ერთხელ და სამუდამოდ მოგხიბლავთ.
კიდევ რა ვჭამოთ იტალიაში
იტალია ნამდვილ გასტრონომიულ თავგადასავალში წაგიყვანთ. ამ ქვეყანაში კულინარია ხელოვნებაზე მეტიც – ეს არის ცხოვრების წესი, ეროვნული მსოფლმხედველობა.
როგორ გქონდეთ დრო, რომ ყველაფერი სცადოთ? ქვემოთ ნახავთ მცირე მინიშნებას იმის შესახებ, თუ რა შეგიძლიათ მიირთვათ იტალიაში:
- პროშუტო (პარმას ლორი);
- არტიშოკი (მოხარშული, შემწვარი, შემწვარი);
- პანინი (დახურული ცხელი სენდვიჩი შიგთავსით);
- რავიოლი (დუმპლინები სხვადასხვა შიგთავსით);
- მაკარონი (ხორცით, ზღვის პროდუქტებით, ბოსტნეულით);
- კაპრეზე (ახალი პომიდვრის და მოცარელას სალათი);
- პანაკოტა (ნაღებით, შაქრით და ვანილით დამზადებული დესერტი);
- ფრიტატა (გამომცხვარი ომლეტი ბოსტნეულით და ყველით).